Odczuwamy wielką potrzebę rozprostowania nóg po monotonnej i długiej jeździe samochodem z Niemiec. Jedziemy drogą E261 (5). Przejechaliśmy Pobiedziska. W baku mamy jeszcze paliwo, w domu gotuje się już ciepły obiadek, dlatego szukamy z Mikołajem miejsca w lesie. Nagle na wzgórzu w miejscowości Lednogóra ( namiary GPS 52.507739,17.365469 ) wyrastają z oddali trzy drewniane wiatraki. Na tle zachmurzonego nieba z lekko przedzierającym się słońcem wśród zielonych traw wyglądają bajecznie.
Po dojściu okazuje się, że są to wiatraki kozłowe, czyli koźlaki, powstałe w latach 1821, 1836, 1844, stanowiące część Muzeum Pierwszych Piastów. Nie ma tu biletów, nie ma przewodnika. Tylko przy parkingu stoją tablice informujące i stoją właśnie one, wiatraki.
Czyż to nie jest miłe miejsce na odpoczynek ?
Czyż to nie jest miłe miejsce na odpoczynek ?
Wiatraki koźlaki to najstarsze wiatraki występujące na ziemiach polskich, a ich nazwa pochodzi od kozła, czyli specjalnej podstawy, na której spoczywał cały korpus budowli. Wiatrak koźlak posiada trzy kondygnacje: kondygnacja dolna zajęta przez konstrukcję kozła, kondygnacja środkowa i górna, gdzie odbywała się produkcja mąki.
Na III kondygnacji znajdował się mechanizm mielący zboże, czyli kamienie młyńskie. Cały budynek wiatraka wraz ze skrzydłami jest obracalny wokół pionowego, drewnianego słupa tzw. sztembra. Sztember podparty jest najczęściej czterema zastrzałami, a jego dolne zakończenie tkwi w dwóch krzyżujących się podwalinach.
To podparcie budynku wiatraka nosi nazwę kozła. Ściany wiatraka posiadają konstrukcję szkieletową drewnianą i są ścianami wiszącymi zawieszonymi na koźle za pośrednictwem odpowiednich belek o bardzo dużych przekrojach poprzecznych. Połączenie korpusu z kozłem było ruchome i umożliwiało obracanie wiatraka wokół jego osi.
